1. Giới thiệu tổng quan về động Long Quang
1.1 Vị trí địa lý
Động Long Quang hay còn được biết đến với tên gọi hang Mắt Rồng, tọa lạc trên núi Rồng thuộc phường Hàm Rồng, Thanh Hóa. Chỉ cách trung tâm khoảng 5 km về phía Tây Bắc, di tích này nằm sát bờ Nam sông Mã, ngay gần chân cầu Hàm Rồng nổi tiếng. Vị trí đắc địa này khiến hang động trở thành điểm dừng chân lý tưởng cho du khách muốn khám phá vùng đất giàu lịch sử này tại Thanh Hóa.

Điểm bắt đầu tại lối đi lên động Long Quang. (Nguồn: Sưu tầm)
Cảnh quan xung quanh động Long Quang Thanh Hóa mang đậm nét đặc trưng của núi đá vôi Bắc Trung Bộ. Hai cửa hang xuyên thông tạo hình như đôi mắt rồng nhìn ra sông Mã, tạo nên khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ và thơ mộng. Lối lên hang uốn lượn qua vạt rừng nhỏ, đường mòn ôm sát vách núi mang đến cảm giác phiêu lưu thú vị cho mọi du khách.
1.2 Truyền thuyết & tên gọi
Tên gọi "Long Quang" xuất phát từ hình dạng đặc biệt của hang động - hai cửa hang sâu thông nhau giống như đôi mắt của rồng đang nhìn ra xa xăm. Theo truyền thuyết địa phương, dãy núi Hàm Rồng chính là hiện thân của con rồng chín khúc uốn lượn bên dòng sông Mã. Trong đó, động Long Quang được xem như đầu rồng, các dãy núi liền kề tạo thành thân, còn đuôi rồng kéo dài đến tận cuối làng Đông Sơn.
Từ xa xưa, nơi này đã trở thành điểm dừng chân của nhiều tao nhân nổi tiếng. Vua Lê Thánh Tông từng ghé qua, đề thơ trên vách đá và đặt tên cho hang là “Thiên Nam Động Chủ”. Ngoài ra, nơi đây còn lưu lại bút tích của nhiều danh nhân nổi tiếng trong lịch sử dân tộc như Trần Nhật Duật, Nguyễn Trãi, Ngô Thì Sĩ, Vương Duy Trinh, Nguyễn Thượng Hiền hay Tản Đà.
1.3 Giá trị văn hóa, tâm linh và lịch sử
Trong đời sống tâm linh của người dân Thanh Hóa, động Long Quang Thanh Hóa giữ vai trò quan trọng như một nơi thờ tự thiêng liêng. Hàng năm, đặc biệt vào dịp đầu xuân và các ngày lễ lớn, hàng nghìn người dân và du khách đổ về đây để dâng hương, cầu may mắn, bình an cho gia đình.

Du khách tìm hiểu về các bia đá tại động Long Quang. (Nguồn: Sưu tầm)
Về mặt lịch sử, khu vực Hàm Rồng và động Long Quang từng là trận địa quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nhiều chiến sĩ đã anh dũng hy sinh để bảo vệ cầu Hàm Rồng - cầu đường sắt huyết mạch của miền Bắc.
Giá trị du lịch của động Long Quang Thanh Hóa không chỉ nằm ở vẻ đẹp tự nhiên mà còn ở sự kết hợp độc đáo giữa thiên nhiên, lịch sử và văn hóa tâm linh. Nơi đây thu hút du khách bởi những câu chuyện lịch sử hào hùng, cảnh quan núi sông hữu tình và không gian thiêng liêng đầy ý nghĩa.
2. Cách di chuyển & trải nghiệm hành trình đến động Long Quang
2.1 Di chuyển từ Hà Nội, TP.HCM đến Thanh Hóa
Từ Hà Nội, quãng đường khoảng 150 km đến Thanh Hóa mở ra nhiều lựa chọn chính cho du khách. Tàu hỏa là phương tiện được nhiều người yêu thích với chi phí từ 120.000 - 250.000 đ/lượt, thời gian di chuyển khoảng 3 - 4 giờ tùy loại tàu.
Bên cạnh đó, xe khách là lựa chọn linh hoạt với nhiều chuyến trong ngày, giá vé dao động từ 200.000 - 300.000 đ/lượt. Các nhà xe uy tín như Đức Phát, Vân Anh thường có dịch vụ đón tận nơi và ghế nằm thoải mái.

Lối đi bộ lên cửa động Long Quang. (Nguồn: Sưu tầm)
Đối với những ai thích tự do khám phá, lái xe ô tô riêng theo tuyến cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ sẽ là lựa chọn nhanh nhất. Khi đến nút giao Thiệu Giang, du khách sẽ xuống cao tốc và di chuyển thêm khoảng 20 km là sẽ đến khu vực Hàm Rồng.
Du khách từ TP.HCM có thể bay thẳng đến sân bay Thọ Xuân. Khoảng cách từ sân bay đến trung tâm Thanh Hóa có độ dài khoảng 40 km, chi phí taxi dao động 350.000 - 500.000 đ, thời gian di chuyển khoảng 45 phút.
2.2 Di chuyển trong tỉnh Thanh Hóa đến động Long Quang
Một khi đã có mặt tại thành phố Thanh Hóa, việc di chuyển đến động Long Quang Thanh Hóa trở nên vô cùng thuận tiện. Từ trung tâm, bạn chỉ cần đi theo đường Hàm Rồng hoặc quốc lộ 1A cũ về phía Tây Bắc khoảng 5 km là đến nơi. Taxi là lựa chọn thoải mái nhất với chi phí khoảng 80.000 - 120.000 đ/lượt, tài xế địa phương thường rất am hiểu về lịch sử và truyền thuyết của hang động.
3. Thời điểm lý tưởng để khám phá động Long Quang
3.1 Mùa đẹp nhất trong năm
Khí hậu nhiệt đới gió mùa của Thanh Hóa tạo nên những mùa rõ rệt, song bên trong động Long Quang luôn duy trì độ mát mẻ tự nhiên quanh năm nhờ lớp đá vôi dày và vị trí sâu trong lòng núi. Nhiệt độ trong hang dao động ổn định từ 20 - 24°C, tạo cảm giác dễ chịu ngay cả trong những ngày hè nóng bức.

Khung cảnh động Long Quang trong nắng mai. (Nguồn: Sưu tầm)
Mùa xuân và đầu hè từ tháng 2 đến tháng 6 được coi là thời gian lý tưởng nhất để khám phá động Long Quang Thanh Hóa. Thời tiết khô ráo, ít mưa giúp việc di chuyển trên đường mòn núi trở nên an toàn và thuận lợi. Cây cối xung quanh hang động xanh tốt, tạo nên khung cảnh thiên nhiên tươi mới và trong lành. Đặc biệt, vào những buổi sáng sớm hoặc chiều mát, ánh nắng chiếu qua hai cửa hang tạo ra những hiệu ứng ánh sáng tuyệt đẹp.
Mùa thu từ tháng 9-11 cũng là lựa chọn tuyệt vời khi thời tiết dịu mát, ít mưa. Không khí trong lành và khô thoáng giúp du khách thoải mái khám phá không chỉ hang động mà còn cả khu vực xung quanh như cầu Hàm Rồng và bờ sông Mã thơ mộng.
3.2 Thời gian gắn với lễ hội
Bên cạnh những thời điểm đẹp trong năm, du khách có thể chọn ghé thăm động Long Quang vào dịp tháng 4 để hòa mình vào không khí kỷ niệm chiến thắng Hàm Rồng lịch sử (3-4/4/1965). Đây là sự kiện trọng đại ghi dấu tinh thần kiên cường của quân và dân Thanh Hóa trong công cuộc bảo vệ cầu Hàm Rồng, huyết mạch giao thông chiến lược của đất nước.

Thanh Hóa kỉ niệm 60 năm ngày chiến thắng Hàm Rồng. (Nguồn: Sưu tầm)
Mỗi dịp kỷ niệm, khu vực Hàm Rồng - sông Mã lại trở thành điểm hẹn văn hóa, lịch sử với nhiều hoạt động tưởng niệm, biểu diễn nghệ thuật và các chương trình tái hiện khí thế hào hùng của 60 năm trước. Kết hợp tham quan động Long Quang trong dịp này, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền ảo của thiên nhiên mà còn có cơ hội cảm nhận sâu sắc tinh thần bất khuất của mảnh đất anh hùng.
4. Những trải nghiệm nổi bật tại động Long Quang
4.1 Tham quan kiến trúc tự nhiên và không gian trong động
Động Long Quang Thanh Hóa có chiều dài khoảng 30 m, rộng nhất đạt 5m và cao hơn 10m, tạo nên không gian rộng rãi và thoáng mát bất ngờ. Kiến trúc tự nhiên bên trong hang được tạo hình bởi hàng triệu năm quá trình xói mòn của nước và gió, để lại những khối nhũ đá, măng đá với hình thù kỳ lạ khiến du khách phải trầm trồ thán phục.

Khung cảnh choáng ngợp phía trong động Long Quang. (Nguồn: Sưu tầm)
Điểm đặc biệt nhất của động Long Quang Thanh Hóa chính là hai cửa hang liên thông hướng ra hai phía khác nhau. Đứng tại hang, du khách có thể quan sát toàn cảnh sông Mã uốn lượn và đồng bằng xa xa như một bức tranh thu nhỏ tuyệt đẹp. Ánh sáng tự nhiên chiếu qua hai cửa hang tạo ra những góc check in tuyệt đẹp, đặc biệt vào đầu buổi sáng và chiều mát khi ánh nắng còn dịu.

Bài thơ của vua Lê Hiến Tông được khắc tại động Long Quang. (Nguồn: Sưu tầm)
Ngoài ra, trên vòm động Long Quang hiện còn lưu giữ nhiều bia ma nhai. Đây chính là những tác phẩm được khắc trực tiếp trên vách đá bằng chữ Hán. Nổi bật nhất là bài thơ của vua Lê Thánh Tông, khắc năm 1478, ca ngợi cảnh sắc vừa hùng vĩ vừa thơ mộng của động Long Quang và vùng đất Hàm Rồng. Bên cạnh đó, còn có hai bài thơ của vua Lê Hiến Tông được khắc vào năm 1501, tiếp nối mạch cảm hứng về vẻ đẹp non nước nơi đây.
4.2 Trải nghiệm các giá trị tâm linh
Không gian tâm linh trong động Long Quang được bố trí trang nghiêm với miếu thờ đặt ở ngay đầu hang. Khói hương tỏa ngát tạo nên bầu không khí thiêng liêng, khiến lòng người trở nên thanh tịnh và bình yên.

Miếu thờ được đặt nghiêm trang ở cửa động. (Nguồn: Sưu tầm)
Ý nghĩa tín ngưỡng của động Long Quang Thanh Hóa thể hiện qua việc người dân địa phương thường đến đây vào các dịp quan trọng trong năm. Họ mang theo những lễ vật chân thành như hoa quả, bánh kẹo, cơm nước để dâng lên thần núi, cầu cho gia đình bình an, công việc thuận lợi và mùa màng bội thu. Nhiều gia đình còn có truyền thống đưa con em đến đây lễ bái trước khi thi cử hoặc đi xa làm ăn.
Du khách có thể tham gia vào các nghi lễ thắp hương, cầu nguyện và nghe những câu chuyện về lịch sử linh thiêng của động. Không khí trang nghiêm nhưng cũng mang rất nhiều giá trị lịch sử và văn hóa quý giá.
5. Lưu ý khi tham quan động Long Quang
Du khách nên mang theo đèn pin nhỏ để quan sát rõ hơn khi di chuyển trong động và ngắm nhìn những bia khắc và nhũ đá bên trong động.
Chuẩn bị sẵn nước uống cá nhân vì hành trình leo núi và tham quan có thể sẽ kéo dài.
Du khách có thể đi giày thể thao hoặc giày có đế bám chắc để thuận tiện leo đường mòn quanh núi và di chuyển trong hang.
Lựa chọn trang phục gọn nhẹ, thoáng mát nhưng vẫn lịch sự, đặc biệt khi tham gia dâng hương tại miếu thờ trong động.
Giữ vệ sinh chung và xả rác đúng nơi quy định để giữ gìn không gian chung bên trong và ngoài động.
Tránh viết, vẽ hoặc khắc tên lên vách đá và bia ma nhai để bảo tồn giá trị lịch sử.
6. Lịch trình 2 ngày 1 đêm tham quan động Long Quang và vui chơi tại Sun World Sầm Sơn
Ngày 1: Khám phá động Long Quang và trung tâm Thanh Hóa
Buổi sáng du khách khởi hành từ khách sạn lúc 8 giờ, di chuyển đến động Long Quang khi ánh nắng vừa rọi qua hai cửa hang tạo cảnh quan đẹp nhất. Dành khoảng 2 giờ để tham quan hang động, lắng nghe câu chuyện lịch sử từ hướng dẫn viên và trải nghiệm không gian tâm linh thiêng liêng.
Đến trưa, du khách có thể thưởng thức các món đặc sản Thanh Hóa như nem chua, gỏi cá tại nhà hàng địa phương. Buổi chiều có thể tham quan thêm các điểm lân cận như Cầu Hàm Rồng hay làng cổ Đông Sơn. Tối nghỉ ngơi tại khách sạn quanh trung tâm, chuẩn bị cho ngày tiếp theo.
Ngày 2: Ghé thăm biển Sầm Sơn và Sun World Sam Son
Sáng thứ 2 du khách di chuyển về biển Sầm Sơn (cách trung tâm Thanh Hóa khoảng 16 km) để trải nghiệm Sun World Sam Son. Nơi đây được xem là tổ hợp giải trí hiện đại bậc nhất Bắc Trung Bộ. Nổi bật trong đó có công viên nước với hàng loạt trò chơi như hồ tạo sóng nhân tạo, máng trượt khổng lồ hay khu vực trò chơi dành riêng cho trẻ em.

Sun World Sam Son là điểm đến không thể bỏ qua khi đến với Thanh Hóa. (Nguồn: Sưu tầm)
Buổi chiều du khách có thể lựa chọn tắm biển, thư giãn trên bãi cát tại biển Sầm Sơn. Sau đó du khách có thể ghé thăm các nhà hàng để thưởng thức các đặc sản biển nổi tiếng tại Sầm Sơn như tôm, cua, hàu...
Động Long Quang Thanh Hóa không chỉ là điểm đến tâm linh thiêng liêng mà còn là cầu nối đưa du khách đến gần hơn với lịch sử hào hùng và văn hóa đậm đà của xứ Thanh. Hãy sắp xếp thời gian để khám phá danh thắng này ngay trong hành trình du lịch Thanh Hóa sắp tới của bạn!