1. Giới thiệu về bến phà Ghép
1.1. Vị trí địa lý và vai trò giao thông của bến phà Ghép
Bến phà Ghép nằm trên dòng sông Yên, thuộc địa phận phường Ngọc Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Đây là vị trí chiến lược nằm ngay trên trục Quốc lộ 1A, đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối khu vực Bắc Trung Bộ với các vùng kinh tế trọng điểm của tỉnh và cả nước. Nhờ vị trí này, bến phà từng là điểm trung chuyển huyết mạch, góp phần gắn kết giao thương giữa miền Bắc và miền Trung trong suốt nhiều thập kỷ.
Không chỉ có ý nghĩa về giao thông, bến phà Ghép còn gắn liền với lịch sử đấu tranh của nhân dân Thanh Hóa trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Nơi đây từng là tuyến vận tải trọng yếu, là “mạch máu giao thông” phục vụ chiến trường miền Nam. Ngày nay, dù cầu Ghép đã thay thế vai trò của phà, bến phà cũ vẫn là địa danh mang đậm dấu ấn lịch sử và ký ức hào hùng của một thời bom đạn.
Cầu Ghép nối đôi bờ sông Yên khu vực bến phà Ghép. (Nguồn: Báo Thanh Hóa)
1.2. Bến phà Ghép và dấu ấn lịch sử kháng chiến
Trong những năm tháng ác liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, bến phà Ghép giữ vai trò đặc biệt quan trọng trên tuyến Quốc lộ 1A – con đường huyết mạch nối liền hậu phương miền Bắc với tiền tuyến miền Nam. Đây là điểm trung chuyển chiến lược, nơi hàng nghìn chuyến xe chở vũ khí, lương thực và thương binh ngày đêm qua sông Yên để tiếp viện cho chiến trường.
Giữa mưa bom bão đạn, lực lượng C94 Quảng Xương, thanh niên xung phong và quân dân địa phương đã kiên cường bám trụ, bảo vệ bến phà suốt 24 giờ mỗi ngày. Nhiều chiến sĩ đã anh dũng hy sinh ngay trên mặt nước để bảo vệ tuyến phà, giữ cho dòng xe vận chuyển không bao giờ bị gián đoạn. Những câu chuyện về lòng quả cảm, sự sáng tạo trong gian khó đã trở thành biểu tượng của tinh thần kiên cường và ý chí sắt đá của con người xứ Thanh.
Bến phà Ghép là nhân chứng lịch sử trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. (Nguồn: Sưu tầm)
Bến phà cũng chứng kiến nhiều trận đánh dữ dội khi máy bay Mỹ tập trung đánh phá nhằm cắt đứt tuyến vận tải Bắc – Nam. Tuy nhiên, nhờ lòng gan dạ và ý chí kiên cường của quân dân, tuyến phà vẫn được duy trì thông suốt. Mỗi chuyến phà qua sông Yên khi ấy không chỉ chở hàng hóa mà còn chở theo niềm tin chiến thắng và ý chí bất khuất của dân tộc Việt Nam.
2. Tầm ảnh hưởng văn hóa và giáo dục của bến phà Ghép
Bến phà Ghép không chỉ là chứng nhân của những năm tháng chiến tranh ác liệt mà còn trở thành “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Nơi đây lưu giữ những câu chuyện cảm động về lòng dũng cảm, tinh thần bất khuất của lực lượng dân quân, thanh niên xung phong và người dân Thanh Hóa trong thời kỳ kháng chiến.
Hằng năm, nhiều đoàn học sinh, sinh viên và du khách trong và ngoài tỉnh về thăm bến phà để dâng hương tưởng niệm, tìm hiểu lịch sử, ôn lại ký ức hào hùng của cha ông. Không gian di tích được quy hoạch trang nghiêm với bia tưởng niệm, khu trưng bày hiện vật, hình ảnh tái hiện lại những năm tháng bom đạn, trở thành điểm đến mang giá trị giáo dục sâu sắc. Bến phà Ghép ngày nay không chỉ là biểu tượng của quá khứ oanh liệt mà còn là niềm tự hào của cộng đồng địa phương, khơi dậy tinh thần yêu nước và trách nhiệm gìn giữ di sản lịch sử cho thế hệ mai sau.
3. Hướng dẫn di chuyển và khám phá bến phà Ghép
3.1. Đường đến bến phà Ghép từ trung tâm Thanh Hóa và các tỉnh lớn
Bến phà Ghép nằm trên sông Yên, cách trung tâm Thanh Hóa khoảng 30 - 40 km về phía Nam. Từ trung tâm, du khách có thể di chuyển theo tuyến Quốc lộ 1A hướng đi Nghi Sơn – Nghệ An, đến khu vực cầu Ghép là tới địa điểm di tích. Quãng đường di chuyển bằng ô tô hoặc xe máy mất khoảng 1 giờ, tùy vào mật độ giao thông.
Nếu đi từ Hà Nội, quãng đường khoảng 180 km, thuận tiện nhất là di chuyển bằng cao tốc Hà Nội – Ninh Bình – Quốc lộ 1A, mất khoảng 3,5 đến 4 giờ. Các tuyến xe khách đường dài Bắc – Nam đều đi qua khu vực này, giúp du khách dễ dàng dừng chân khám phá di tích.
3.2. Gợi ý lịch trình thăm bến phà Ghép kết hợp du lịch
Du khách nên bắt đầu hành trình vào buổi sáng, ghé bến phà Ghép để tham quan khu bia tưởng niệm, khu trưng bày hình ảnh và tìm hiểu lịch sử những năm tháng kháng chiến oanh liệt. Sau đó, bạn có thể dừng lại cầu Ghép để ngắm cảnh sông Yên, chụp ảnh lưu niệm giữa không gian vừa thanh bình vừa gợi nhớ quá khứ hào hùng.
Buổi chiều, du khách có thể tiếp tục hành trình đến Quảng trường biển Sầm Sơn để hòa mình trong không khí vui nhộn, tham gia vào các lễ hội, hoạt động vui chơi, giải trí và cảm nhận nhịp sống sôi động của Thanh Hóa. Sau đó, du khách có thể ghé thăm khu di tích Lam Kinh, nơi lưu giữ những giá trị lịch sử triều Hậu Lê và vẻ đẹp văn hóa đặc trưng của xứ Thanh. Bên cạnh đó, Thanh Hóa hiện cũng đang khởi công xây dựng Huyền Tích Am Tiên tại khu vực núi Nưa, với định hướng phát triển nơi đây thành trung tâm du lịch tâm linh quy mô lớn trong tương lai. Công trình khi hoàn thiện hứa hẹn sẽ mang đến cho du khách một điểm đến mới mẻ, kết hợp giữa giá trị văn hóa, tâm linh và cảnh quan thiên nhiên đặc sắc của xứ Thanh.
Đi dạo tham quan tại Quảng trường biển Sầm Sơn. (Nguồn: Báo Thanh Niên)
Di tích bến phà Ghép là minh chứng sống động cho tinh thần quả cảm và lòng yêu nước bất diệt của quân dân Thanh Hóa trong những năm tháng kháng chiến gian khổ. Trải qua thời gian, nơi đây vẫn lưu giữ nguyên vẹn ký ức về một thời bom đạn, nơi những con người bình dị đã hy sinh để giữ vững “mạch máu giao thông” của Tổ quốc. Ngày nay, bến phà Ghép không chỉ là di tích lịch sử mà còn là điểm đến thiêng liêng, giúp mỗi người Việt Nam thêm trân trọng hòa bình và tự hào về truyền thống kiên cường của dân tộc. Hãy một lần dừng chân nơi đây để lắng nghe âm vang quá khứ và cảm nhận nhịp thở bất diệt của lịch sử giữa đất trời xứ Thanh.
