1. Giới thiệu tổng quan về Đền thờ Lê Hoàn
1. Đền thờ Lê Hoàn ở đâu?
Đền thờ Lê Hoàn nằm tại làng Trung Lập, xã Xuân Lập, tỉnh Thanh Hóa – vùng đất linh thiêng được xem là cái nôi của nhiều bậc anh hùng dân tộc. Đây chính là quê hương của vua Lê Đại Hành, người có công lớn trong việc thống nhất giang sơn, xây dựng triều Tiền Lê và mở đầu thời kỳ phát triển hưng thịnh của đất nước sau loạn 12 sứ quân.
Đền thờ Lê Hoàn nằm tại làng Trung Lập, xã Xuân Lập, tỉnh Thanh Hóa. (Nguồn: Sưu tầm)
1.2. Lịch sử hình thành đền thờ Lê Hoàn
Ngôi đền được dựng lên để tưởng nhớ công đức to lớn của vua Lê Hoàn, vị minh quân đã lãnh đạo quân dân Đại Cồ Việt đánh tan quân Tống xâm lược năm 981, giữ vững nền độc lập dân tộc. Trải qua hàng trăm năm, đền thờ Lê Hoàn vẫn được người dân địa phương gìn giữ, tôn tạo và coi là chốn linh thiêng tiêu biểu của xứ Thanh. Với giá trị lịch sử, văn hóa và kiến trúc đặc biệt, năm 2018, ngôi đền đã được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt, trở thành biểu tượng tự hào của Thanh Hóa.
2. Chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo của đền thờ Lê Hoàn
Đền thờ Lê Hoàn là một quần thể kiến trúc thờ tự quy mô lớn, mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa của thời Tiền Lê. Toàn bộ khu di tích được xây dựng để tưởng nhớ vua Lê Đại Hành cùng những người thân sinh, dưỡng dục ông, bao gồm nền Sinh Thánh, lăng Quốc Mẫu, lăng Hoàng Khảo và lăng mộ Lê Đột. Quần thể đền được bố trí theo hình chữ Công truyền thống, gồm 13 gian với ba khu chính là Tiền đường, Trung đường và Hậu cung.
Hệ thống vì kèo gỗ được chạm khắc tinh xảo, thể hiện rõ đặc trưng kiến trúc thời Tiền Lê. Các cấu kiện như giá chiêng, chồng rường, kẻ bẩy, kèo góc đều được liên kết chắc chắn, tạo nên một tổng thể bền vững và uy nghi. Lối chạm khắc phong phú với kỹ thuật chạm thủng, chạm nổi, chạm bong đã mang đến cho ngôi đền vẻ đẹp mềm mại nhưng vẫn toát lên sự trang nghiêm. Nhờ đó, đền thờ Lê Hoàn được đánh giá là một trong những di tích lịch sử, văn hóa có giá trị nghệ thuật cổ và độc đáo bậc nhất xứ Thanh hiện nay.
Ngôi đền cổ có thiết kế mái vẩy, cong như thường thấy ở các ngôi đình, chùa Việt Nam xưa kia. (Nguồn: VnExpress)
Không chỉ nổi bật bởi kiến trúc, đền thờ Lê Hoàn còn lưu giữ nhiều hiện vật quý giá, phản ánh một giai đoạn huy hoàng trong lịch sử dân tộc. Đặc biệt, tại đây còn có hai tấm bia đá từ thế kỷ XVII ghi lại thân thế và sự nghiệp của vua Lê Đại Hành, cùng 14 đạo sắc phong của các triều đại nhà Lê và nhà Nguyễn. Những hiện vật này không chỉ là chứng tích lịch sử vô giá mà còn thể hiện nét đẹp trong đời sống văn hóa và tín ngưỡng của người dân Thanh Hóa.
3. Trải nghiệm lễ hội truyền thống tại đền thờ Lê Hoàn
Hằng năm, lễ hội tại đền thờ Lê Hoàn được tổ chức từ ngày 7 đến ngày 9 tháng 3 âm lịch, là dịp để người dân tưởng nhớ công lao to lớn của Hoàng đế Lê Đại Hành cùng các bậc tiền nhân đã góp công dựng nước và bảo vệ chủ quyền dân tộc. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, lễ hội vẫn được người dân Thanh Hóa duy trì và tổ chức trang trọng, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc và niềm tự hào đối với vị vua anh minh. Những năm gần đây, quy mô và không gian tổ chức lễ hội ngày càng được mở rộng, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương, khẳng định sức sống bền bỉ của lễ hội trong đời sống văn hóa hiện đại.
Lễ hội đền thờ Lê Hoàn gồm hai phần: phần lễ và phần hội. Trong đó, phần lễ mang đậm không khí linh thiêng và trang nghiêm với các nghi thức tế lễ, dâng hương và đặc biệt là lễ rước kiệu tưởng nhớ công đức của Hoàng đế Lê Đại Hành cùng các tướng lĩnh triều Tiền Lê. Kiệu được rước từ đền thờ ra đền Quốc Mẫu, làm lễ xong lại rước về, sau đó tiếp tục rước ra lăng Hoàng Khảo rồi trở lại đền chính. Hình thức rước kiệu này không chỉ tái hiện sinh động đời sống văn hóa thời Tiền Lê mà còn thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, lòng thành kính và biết ơn sâu nặng của nhân dân đối với Hoàng đế Lê Đại Hành và những bậc sinh thành của ngài.
Biểu diễn múa Pồn - Pông tại lễ hội đền thờ Lê Hoàn. (Nguồn: thoxuan.vn)
4. Kinh nghiệm và lưu ý khi tham quan Đền thờ Lê Hoàn
Để chuyến tham quan đền thờ Lê Hoàn trở nên trọn vẹn và ý nghĩa, du khách nên chuẩn bị một số điều dưới đây. Những lưu ý nhỏ này không chỉ giúp du khách có hành trình thuận lợi mà còn thể hiện sự tôn kính với không gian tâm linh và di tích lịch sử đặc biệt của xứ Thanh.
Chuẩn bị trang phục và vật dụng cần thiết: Khi đến tham quan đền thờ Lê Hoàn, du khách nên chọn trang phục lịch sự, kín đáo và gọn gàng. Tránh mặc quần áo quá ngắn hoặc phản cảm vì đây là không gian linh thiêng. Ngoài ra, hãy mang theo nước suối, mũ nón, ô và máy ảnh để tiện di chuyển và lưu giữ những khoảnh khắc đẹp trong hành trình khám phá.
Tôn trọng quy định và gìn giữ không gian di sản: Trong quá trình tham quan, du khách cần tuân thủ quy định của khu di tích, không xâm phạm khu vực thờ tự và hạn chế chạm tay vào các cổ vật trưng bày. Hãy giữ trật tự, không gây ồn ào và đặc biệt chú ý bảo vệ môi trường, không xả rác bừa bãi trong khuôn viên đền.
Kết hợp tham quan các điểm du lịch nổi tiếng khác ở Thanh Hóa: Sau khi dâng hương tại đền thờ Lê Hoàn, du khách có thể tiếp tục hành trình khám phá những địa điểm nổi tiếng như Thành Nhà Hồ, suối cá thần Cẩm Lương, khu di tích Lam Kinh. Đặc biệt, trong vài năm tới, Huyền Tích Am Tiên tại núi Nưa dự kiến hoàn thiện và đi vào hoạt động, hứa hẹn trở thành điểm du lịch tâm linh mới, góp phần làm phong phú thêm hành trình khám phá di sản văn hóa và lịch sử của xứ Thanh.
Huyền Tích Am Tiên hứa hẹn trở thành điểm du lịch tâm linh ấn tượng tại Thanh Hóa trong tương lai. (Nguồn: Sun Home)
Hành trình đến với đền thờ Lê Hoàn không chỉ là chuyến tham quan một di tích lịch sử, mà còn là dịp để mỗi người tìm về cội nguồn của tinh thần quật cường và lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam. Giữa không gian cổ kính, uy nghi và đậm dấu ấn thời Tiền Lê, du khách có thể cảm nhận được hơi thở của lịch sử và lòng tự hào dân tộc lan tỏa trong từng nếp mái cong. Nếu có dịp đến Thanh Hóa, hãy một lần ghé thăm đền thờ Lê Hoàn để dâng nén hương tưởng niệm, lắng nghe câu chuyện về vị minh quân kiệt xuất và cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp thiêng liêng của vùng đất xứ Thanh.
