1. Tổng quan về Đền thờ Mai An Tiêm
Đền thờ Mai An Tiêm tọa lạc tại xã Nga An, tỉnh Thanh Hóa, nơi ghi dấu công lao khai phá và lưu danh truyền thuyết về Mai An Tiêm, người được tôn vinh là ông tổ nghề trồng dưa hấu Việt Nam. Theo truyền thuyết, Mai An Tiêm là con nuôi của vua Hùng, nổi tiếng với đức tính thật thà, chăm chỉ và tự lập. Tuy nhiên, do bị vu oan, ông cùng gia đình bị đày ra một hoang đảo xa xôi. Trong hoàn cảnh khó khăn, ông đã cần cù lao động, trồng trọt và tình cờ phát hiện ra hạt dưa hấu – loại quả mang đến nguồn sống và hy vọng giữa nơi hoang vu. Không lâu sau, sự việc được minh oan, vua cho đón ông trở về đất liền.
Đền thờ Mai An Tiêm là nơi thờ tự ông tổ của nghề trồng dưa hấu tại Việt Nam. (Nguồn: Sưu tầm)
Khi trở lại, Mai An Tiêm cùng gia đình đến định cư tại Nga An, bắt đầu công cuộc khai khẩn đất đai, biến vùng đất hoang hóa thành nơi trù phú, màu mỡ. Với tinh thần cần cù và ý chí kiên định, ông đã góp phần mở mang vùng đất này, để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử và văn hóa dân gian Việt Nam. Để tưởng nhớ công đức và tấm gương lao động không ngừng của ông, người dân nơi đây đã dựng nên đền thờ Mai An Tiêm. Từ đó, ngôi đền trở thành biểu tượng văn hóa thiêng liêng, niềm tự hào của vùng đất xứ Thanh và là minh chứng sống động cho truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.
2. Khám phá kiến trúc cổ kính và không gian linh thiêng của đền thờ Mai An Tiêm
Đền thờ Mai An Tiêm là một công trình mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống, vừa cổ kính vừa trang nghiêm. Ngôi đền nổi bật với mái ngói cong vút, những đường chạm khắc tinh xảo và bố cục hài hòa, thể hiện bàn tay khéo léo cùng tấm lòng tôn kính của người dân dành cho nhân vật lịch sử huyền thoại. Mỗi chi tiết trong kiến trúc đều mang ý nghĩa riêng, gợi nhớ đến công lao khai phá và tinh thần lao động bền bỉ của Mai An Tiêm.
Tổng thể ngôi đền gồm 9 gian, trong đó có 5 gian Tiền Bái và 4 gian Hậu Cung. Từ ngoài bước vào, du khách sẽ bắt gặp cổng Tam Quan được xây theo kiểu chữ Đinh truyền thống. Phía trong là khoảng sân rộng thoáng, nơi trung tâm Tiền Bái đặt pho tượng thờ bằng đồng uy nghiêm. Ngoài ra, khuôn viên đền còn có các công trình phụ như nhà khách, nhà kho và nhà bếp, phục vụ cho sinh hoạt và tổ chức nghi lễ.
Đền thờ Mai An Tiêm là nơi thờ tự ông tổ của nghề trồng dưa hấu tại Việt Nam. (Nguồn: Sưu tầm)
3. Chiêm ngưỡng những báu vật linh thiêng lưu giữ tinh thần của Mai An Tiêm
Không chỉ nổi bật bởi kiến trúc cổ kính, đền thờ Mai An Tiêm còn là nơi lưu giữ nhiều báu vật mang giá trị tâm linh và lịch sử to lớn. Những hiện vật cổ như tượng gỗ, hoành phi, câu đối hay các sắc phong xưa đều được bảo quản cẩn thận, trở thành minh chứng sống động cho truyền thống tôn vinh người có công và gìn giữ ký ức văn hóa của dân tộc. Mỗi món đồ đều mang ý nghĩa riêng, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của người dân đối với Mai An Tiêm.
Đặc biệt, bên cạnh tượng thờ Mai An Tiêm, ngôi đền còn thờ hai vị tướng trung nghĩa là Lê Long Đĩnh và Lê Uyển. Sự hiện diện của các pho tượng này không chỉ làm phong phú thêm giá trị tinh thần của di tích mà còn thể hiện truyền thống “trọng nghĩa, trọng nhân” của vùng đất xứ Thanh. Đến đây, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng những báu vật cổ quý hiếm mà còn có dịp cảm nhận không khí linh thiêng, trầm mặc, nơi quá khứ và hiện tại giao hòa trong từng làn khói hương.
4. Tham gia lễ hội Mai An Tiêm
Lễ hội Mai An Tiêm được tổ chức hằng năm từ ngày 12 đến ngày 14 tháng 3 Âm lịch tại đền thờ Mai An Tiêm, thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương. Trong không khí trang nghiêm và ấm áp, người dân dâng hương cầu mong sức khỏe, bình an, may mắn và mùa màng bội thu, thể hiện lòng tri ân sâu sắc đối với ông tổ nghề trồng dưa hấu.
Không khí tưng bừng, nhộn nhịp tại lễ hội Mai An Tiêm. (Nguồn: Báo Công lý)
Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, lễ hội Mai An Tiêm còn là dịp để mọi người giao lưu, gắn kết và cùng hòa mình vào không khí lễ hội truyền thống đặc sắc. Nhiều hoạt động văn hóa dân gian được tổ chức như rước kiệu, thi gói bánh, trò chơi dân gian và biểu diễn nghệ thuật dân tộc, tạo nên bầu không khí rộn ràng, vui tươi. Đến với lễ hội, du khách không chỉ được tìm hiểu về giá trị lịch sử và tín ngưỡng mà còn cảm nhận được tinh thần đoàn kết, hiếu khách và niềm tự hào của người dân xứ Thanh.
5. Những lưu ý khi đến tham quan đền thờ Mai An Tiêm
Để chuyến tham quan đền thờ Mai An Tiêm trở nên trọn vẹn và ý nghĩa, du khách nên ghi nhớ những lưu ý sau:
Ăn mặc chỉnh tề, tôn trọng không gian linh thiêng: Khi đến tham quan đền thờ Mai An Tiêm, du khách nên chọn trang phục gọn gàng và lịch sự. Tránh mặc áo quá ngắn, quần ngắn hoặc trang phục phản cảm.
Giữ thái độ nghiêm trang khi cúng bái và tham gia lễ hội: Hãy tôn trọng các nghi thức cúng bái và lễ hội tại đền. Trong lúc hành lễ, du khách nên giữ im lặng, không nói to, không sử dụng điện thoại và không chen lấn, để góp phần duy trì không khí trang nghiêm nơi thờ tự.
Giữ gìn vệ sinh, bảo vệ cảnh quan chung: Khi tham quan, du khách nên bỏ rác đúng nơi quy định, không xả rác bừa bãi. Việc giữ vệ sinh không chỉ giúp khu vực xung quanh luôn sạch đẹp mà còn thể hiện ý thức và lòng thành kính đối với di tích văn hóa.
Kết hợp tham quan các điểm du lịch nổi tiếng khác ở Thanh Hóa: Sau khi khám phá đền thờ Mai An Tiêm, du khách có thể ghé thăm những địa điểm nổi tiếng khác như khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, Thành Nhà Hồ, khu di tích Lam Kinh, hay Huyền Tích Am Tiên - công trình tâm linh đang được xây dựng với quy mô lớn, hứa hẹn trở thành điểm đến hấp dẫn trong tương lai.
Kết hợp tham quan và chụp ảnh tại khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. (Nguồn: Sưu tầm)
Hành trình đến với đền thờ Mai An Tiêm không chỉ là chuyến tham quan một di tích lịch sử mà còn là hành trình tìm về cội nguồn, nơi lưu giữ tinh thần vượt khó và ý chí kiên cường của người Việt xưa. Giữa không gian thanh bình của vùng đất Nga An, ngôi đền mang đến cho du khách cảm giác yên bình và sự kết nối sâu sắc với truyền thống dân tộc. Nếu bạn đang tìm kiếm một điểm đến vừa linh thiêng vừa giàu giá trị văn hóa, hãy một lần ghé thăm đền thờ Mai An Tiêm để lắng nghe những câu chuyện huyền thoại, chiêm bái chốn thiêng và cảm nhận vẻ đẹp bền vững của vùng đất xứ Thanh.
