1. 简介黎赖祠堂
1.1. 黎赖祠堂的地理位置
黎赖祠堂 ，又称特普寺，坐落于清化省坚寿社特普村中心的一座低矮的山丘上。这里是圣地（Xu Thánh）地区一个拥有悠久传统的山区，也是忠肃王黎赖（Trung túc vương Lê Lai）的故乡。寺庙位于国家特别遗迹区兰金（Lam Kinh）的建筑群内，距离兰金正殿约6公里，距离清化市中心约50多公里。
寺庙坐落于连绵的山峦、郁郁葱葱的树木之间，前方是潺潺的小溪，后方是平缓的山林，营造出宁静而神圣的空间。凭借其优越的地理位置和和谐的风水，黎赖祠堂 不仅是祭祀和纪念“冒死救主”的英雄黎赖功绩的地方，也是探索清化（Thanh Hóa）地区文化和精神之旅的重要目的地。
Lê Lai Temple is located on a low hill in the center of Tep village, Kien Tho commune. (Source: VnExpress)
1.2. Historical Value and Legend of Le Lai
According to the book Dai Viet Thong Su, in 1416, Le Lai, along with Le Loi and 17 generals, organized the Lung Nhai Oath ceremony, vowing to unite and raise the Lam Son uprising flag to drive out the invading Minh aggressors and reclaim the land for Dai Viet. During that oath, Le Lai was appointed Commander-in-Chief of the Grand Army, titled Noi Hau, demonstrating the trust and respect Le Loi had for him.
In 1419, when the Lam Son rebel army was surrounded by the Minh forces on Chi Linh mountain, in a critical situation, Le Lai decided to risk his life to save his lord. He exchanged his royal robe and rode the war elephant in place of Le Loi, charging into battle to distract the enemy forces, allowing the commander and the rebel army to retreat safely. The unequal battle led to his capture and execution in Dong Do, ending the life of a loyal, brave, and devoted general to the great cause.
Le Lai's sacrifice became an eternal symbol of loyalty and selflessness for the country. After ascending the throne, Le Loi ordered the construction of the Le Lai Temple in Tep village, the hero's hometown, and decreed that his officials and subjects should commemorate Le Lai's death one day before his own. Since then, the saying "twenty-first Le Lai, twenty-second Le Loi" has been passed down among the people as a deep tribute to the hero who dared to "take the king's place and die for the country and the people."
2. Unique Architecture and Space of Le Lai Temple
Le Lai Temple is situated on a high, flat, and airy plot of land, praised by the ancients for its "dragon-watching, tiger-crouching" posture. In front of the temple lies a large half-moon lake reflecting the ancient curved roofs, creating a scene that is both solemn and graceful. The overall temple possesses an ancient, solemn beauty, yet exudes sophistication through its meticulous carvings and harmonious, flowing architectural lines.
The temple is built in the traditional "chong ruong gia chieng" architectural style, common in ancient Northern Vietnam, characterized by its sturdy wooden structure and gracefully curved tiled roof. Inside, the altars are solemnly arranged, adorned with vibrant red lacquer and gold leaf, reflecting reverence for the hero who sacrificed for the greater good. The inner sanctuary houses many precious ancient artifacts such as horizontal lacquered boards and couplets carved on solid wood, praising Le Lai's merits and loyal example. To the right of the temple is the Mother Temple, dedicated to Duc Thanh Chua Ba Nuong A Thien – Le Lai's wife, who shared the arduous early years of the Lam Son uprising with her husband.
黎黎庙内供奉着金漆神龛。(来源: VnExpress)
3. 黎黎庙的节日和文化活动
3.1. 黎黎祭祀日和传统仪式
每年，黎黎庙 在一年中的两个重要时刻会举办大型节日。一个是农历八月二十一日（黎朝国王黎利指定日期，以便全民纪念英雄黎黎）和农历正月初八（黎黎的忌日）。这是当地人民和四方游客齐聚坚寿故乡，纪念和感恩这位“冒死救主”、为蓝山起义的胜利做出巨大贡献的英雄的日子。
祭祀部分按照黎朝的祭神仪式庄严举行，包括上香、祭拜、诵读颂扬这位忠烈英雄功德的祝文。随后是热闹的节日庆典，包含许多独特的民间文化活动，如抬轿游村、唱朝文、舞剑、射箭和铜锣表演。所有这些共同营造出一种既神圣又亲切的氛围，既带有浓厚的传统印记，又体现了后人对这位不朽英雄的深切感激。节日不仅是纪念黎黎的时刻，也是一种精神文化的美好体现，是清化人民的骄傲，有助于保护和传播蓝山这片土地的历史和人文价值。
Khong khi le hoi tung bung, nhon nhip tai den tho Le Lai. (Nguon: Suu tam)
3.2. Hoat dong van hoa, tam linh dien ra quanh nam
Khong chi soi dong trong mua le hoi, den tho Le Lai con la diem den linh thieng thu hut dong dao nguoi dan va du khach thap phuong quanh nam. Vao cac dip mung 1, ngay ram hang thang hay nhung ngay le, Tet co truyen, nhieu nguoi dan dia phuong va khach hanh huong tim ve den de dang huong tuong niem cong duc cua vi anh hung Trung Tuc vuong Le Lai, dong thoi cau mong may man, binh an va suc khoe cho ban than cung gia dinh.
Trong khong gian tinh lang va linh thieng, du khach thap nen huong thom, lang long thanh kinh tuong nho nguoi da hy sinh vi nghia lon, qua do them tran trong nhung gia tri lich su va tinh than dan toc. Ngoai hoat dong dang huong, den con la noi dien ra nhieu sinh hoat van hoa truyen thong nhu doc van te, viet thu phap, xin chu dau nam hay tham quan, tim hieu lich su khoi nghia Lam Son. Nho vay, den tho Le Lai khong chi la noi luu giu ky uc oai hung cua qua khu ma con la chon tam linh gan gui, noi nguoi dan gui gam niem tin, huong ve coi nguon va boi dap dao ly “uong nuoc nho nguon” cua dan toc.
4. Kinh nghiem tham quan den tho Le Lai
Den voi den tho Le Lai , du khach khong chi duoc hoa minh vao khong gian linh thieng dam dau an lich su ma con co co hoi trai nghiem net van hoa truyen thong cua vung dat Lam Son. De chuyen di them tron ven, du khach nen luu y mot so kinh nghiem sau day.
4.1. Thoi diem ly tuong de tham quan
Thoi gian dep nhat de ghe tham den tho Le Lai la vao mua thu, khi thoi tiet mat me, canh quan den duoc bao phu boi sac xanh va khong khi trong lanh cua vung trung du. Ngoai ra, du khach co the den vao mua le hoi, dac biet la ngay 21 thang 8 am lich hoac ngay 8 thang Gieng am lich. Day la thoi diem dong vui va ron rang nhat trong nam, khi du khach co the hoa minh vao khong khi le hoi tung bung va cam nhan sau sac tam long tri an, tu hao cua nguoi dan xu Thanh doi voi vi anh hung Le Lai.
4.2. Trang phuc va le nghi can chu y
Vi la noi tho tu linh thieng, du khach nen chon trang phuc lich su, nha nhan, tranh mac quan ao qua ngan hoac mau sac sac so. Khi vao den, hay giu thai do nghiem trang, noi nang nho nhe, khong chup anh tuy tien o khu vuc tho chinh. Khi dang huong, du khach nen chuan bi le vat don gian nhu huong, hoa, trau cau, banh trai the hien long thanh kinh.
4.3. Ket hop tham quan nhung dia diem noi tieng khac tai Thanh Hoa
Sau khi dang huong va tham quan den tho Le Lai , du khach co the tiep tuc hanh trinh kham pha nhung diem den noi tieng khac cua xu Thanh de vua tim hieu them ve lich su, vua tan huong canh quan thien nhien tuoi dep. Gan den la Khu di tich Lam Kinh, noi an tang vua Le Loi cung cac bac khai quoc cong than. Tai day, du khach co the di dao giua rung cay co thu, lang nghe cau chuyen ve khoi nghia Lam Son va cam nhan khong gian lich su linh thieng. Tiep do, du khach co the ghe Thanh nha Ho va nha co Tay Giai de chiem nguong nhung cong trinh kien truc doc dao mang dam dau an cua vung dat xua.
Tham quan và lắng nghe những câu chuyện lịch sử gắn liền với Thành nhà Hồ. (Nguồn: Báo Sức khỏe & Đời sống)
Nếu yêu thích thiên nhiên, du khách có thể dừng chân ở Pù Luông hay Bến Én để tận hưởng không khí trong lành, chèo thuyền, đi dạo và khám phá bản làng yên bình. Trong tương lai gần, hành trình ấy có thể kéo dài đến Huyền Tích Am Tiên, điểm du lịch tâm linh đang được xây dựng giữa khung cảnh núi non hùng vĩ. Khi hoàn thiện, nơi đây hứa hẹn sẽ mang đến không gian chiêm bái, nghỉ dưỡng và thưởng ngoạn lý tưởng, giúp du khách kết thúc chuyến đi trong cảm giác an nhiên và trọn vẹn.
Giữa núi rừng Kiên Thọ yên bình, đền thờ Lê Lai vẫn sừng sững như một chứng tích của lòng trung nghĩa và tinh thần “vì nước quên thân” của bậc anh hùng Lam Sơn. Mỗi nén hương dâng lên nơi đây là lời tri ân sâu sắc gửi đến người đã hy sinh vì đại nghĩa, để non sông thu về một mối. Ngày nay, đền thờ Lê Lai không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là nơi gìn giữ ký ức lịch sử và truyền thống đạo lý của dân tộc. Nếu có dịp đặt chân đến Thanh Hóa, du khách hãy một lần ghé thăm ngôi đền linh thiêng này để cảm nhận hơi thở lịch sử, tìm về cội nguồn và lắng lòng trước tấm gương trung liệt bất tử.
